Brief stijgende energieprijzen
Beste teamlid van een pastorale eenheid,
Beste lid van een Kerkraad,
We leven nog steeds in woelige tijden: corona is nog niet voorbij en ook het oorlogsgeweld blijft duren. Na de warme zomermaanden en kritieke watervoorraden, kijken we nu aan tegen torenhoge energiekosten en forse prijsstijgingen. Het belooft dan ook een moeilijke winter te worden. De stijgende energieprijzen treffen niet alleen talloze particulieren en gezinnen maar ook de kerkgemeenschap. De energiekosten voor een viering lopen soms fors op. Naast de zorg voor onze planeet (Laudato Sì) is er de zorg over de betaalbaarheid en de solidariteit met de (nieuwe groepen van) armen.
Ook binnen onze kerkelijke organisaties moet we nadenken over energiebesparende maatregelen, zowel op korte als op lange termijn. De checklists van Ecokerk kunnen hierbij alvast wat inspiratie bieden. Kleine stappen kunnen we snel zetten, grotere vergen dan weer een doordachte langetermijnvisie. De situatie is vandaag soms zo ernstig dat zelfs inboeten op comfort geen taboe meer is. Of we nu zelf volledig instaan voor de financiering dan wel mogelijk toelagen ontvangen van gemeenten of andere overheden (bv. kerkfabrieken) maakt geen verschil. Enkel door in te zetten op minder verbruik zullen de prijzen volgens het marktmechanisme van vraag en aanbod hopelijk stabiliseren en opnieuw dalen.
Hoe we ons verbruik best beperken, hangt af van situatie tot situatie. Wat we ook beslissen: vast staat dat het altijd creativiteit zal vergen. We moeten vooral aanvaarden dat het met wat minder ook nog kan. Pasklare antwoorden of oplossingen kunnen we u bijgevolg niet bieden. Wat we wel kunnen doen is u hieronder enkele tips en suggesties aanreiken om het energieverbruik van kerken en parochiezalen binnen de perken te houden.
- We moedigen u als teamleden en kerkraadsleden zoveel mogelijk aan om over de stijgende energiefacturen spoedig een overleg te plannen. Maak daarbij goede en vooral haalbare energiezuinige afspraken. Doe dat bij uitbreiding ook met de externe partners die gebruik maken van de kerkgebouwen (muziekscholen, concerten, tentoonstellingen…) en parochiezalen. Bekijk of er ruimte is om de energiekost door te rekenen in die activiteiten.
- Kies deze winter afhankelijk van de activiteit en het aantal deelnemers een aangepaste ruimte (naar grootte en verbruik). Bekijk of u vieringen binnen uw pastorale eenheid eventueel kan centraliseren zodat minder ruimten opgewarmd moeten worden. Laat bv. doopsels zoveel mogelijk aansluiten bij de eucharistieviering of vier in een (kleinere) doopkapel. Principieel is het niet de bedoeling dat de kerkfabriek de tarieven voor huwelijken en uitvaarten systematisch zou verhogen. Uitgangspunt is dat gelovigen hiervoor het standaardtarief blijven betalen. Omwille van verschillen in energieverbruik tussen verschillende kerken, is het wel mogelijk dat een pastorale eenheid de beslissing neemt om kerkelijke plechtigheden deze winter te laten plaatsvinden in één energiezuinige kerk. Wanneer gelovigen hiervan wensen af te wijken, en ervoor kiezen om de dienst toch te laten doorgaan in een minder energiezuinige kerk, zal hiervoor een energiemeerkost aangerekend worden die duidelijk vooraf wordt gecommuniceerd.
- Schakel de centrale verwarming pas later in het najaar in, zet de thermostaat één of meer graden lager en schakel ze ook vroeger uit. Onderzoek of de basistemperatuur in het gebouw niet verlaagd kan worden: overleg- waar nodig- met monumentenwacht of de erfgoedcel. Verhoog de temperatuur in de kerk enkel voor de viering.
- Voor vergaderingen in parochiezalen is het best aanvaard- en werkbaar om de temperatuur te verlagen naar 19°C.
- Beperk de binnen- en buitenverlichting en schakel-waar mogelijk-zoveel mogelijk over op ledverlichting.
- Vermijd tijdens de wintermaanden externe activiteiten in kerken waarvoor extra verwarming noodzakelijk is.
Dat zulke beslissingen soms allesbehalve vanzelfsprekend zijn, begrijpen we maar al te goed.Indien u één van bovenstaande maatregelen neemt, raden we u ook aan om hierover duidelijk te communiceren aan alle betrokkenen. In geval van bijkomende vragen kan u terecht bij uw vertrouwde contactpersonen bij de vicariaten en bij de heer Dirk Van der Straeten van de dienst kerkfabrieken via kerkfabrieken@bisdomantwerpen.be.
Aan de gelovigen uit ons bisdom schreef monseigneur Johan Bonny een pastorale brief (zie bijlage twee) waarin de bisschop op zijn beurt aandacht vraagt voor deze problematiek alsook begrip voor de moeilijke beslissingen die de leden van de Kerkraad en de teams van de pastorale eenheden moeten nemen.
Tot slot: op zaterdag 22 oktober van 9.30 tot 12 uur organiseert Attent haar tweede Ecokerkraad in Wommelgem. Inschrijven kan via patrick_naulaerts@hotmail.com. Op 15 november 2022 van 20.30 tot 22 uur organiseren de vicariaten in samenwerking met het CCV dan weer een online forum over de energiecrisis om best practices over de kerkgebouwen uit te wisselen. Doelpubliek zijn de teamleden van de pastorale eenheden, vertegenwoordigers van de bisschop in kerkraden of het CKB. Per Kerkraad vragen we om maximaal één collega te laten aansluiten om zinvol uit te wisselen. Interesse? Inschrijven kan via antwerpen@ccv.be. Na afloop bezorgen we de waardevolle suggesties aan alle teamleden, zodat ook wie er niet bij was ermee aan de slag kan.
Vriendelijke groet,
Emmanuel Ikeobi Wim Selderslaghs
Bisschoppelijk vicaris Bisschoppelijk vicaris